Kritiki strategiki seýrek metal hökmünde tellur gün öýjüklerinde, termoelektrik materiallarynda we infragyzyl kesgitlemede möhüm goşundylary tapýar. Adaty arassalama amallary pes netijelilik, ýokary energiýa sarp etmek we çäkli arassalygy ýokarlandyrmak ýaly kynçylyklar bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Bu makala, emeli intellekt tehnologiýalarynyň tellur arassalaýyş amallaryny hemmetaraplaýyn optimizirläp biljekdigi bilen yzygiderli tanyşdyrýar.

1. Telluriumy arassalamak tehnologiýasynyň häzirki ýagdaýy

1.1 Adaty Telluriumy arassalamagyň usullary we çäklendirmeleri

Arassalamagyň esasy usullary:

• Wakuum arassalamak: Pes gaýnadýan hapalary (meselem, Se, S) aýyrmak üçin amatly.
• Zonany arassalamak: Metal hapalary aýyrmak üçin esasanam täsirli (meselem, Cu, Fe)
• Elektrolitiki arassalamak: Dürli hapalary çuňňur aýyrmaga ukyply
• Himiki bug transporty: Ultra ýokary arassalykly tellur öndürip biler (6N synp we ondan ýokary)

Esasy kynçylyklar:

• Amal parametrleri yzygiderli optimizasiýa däl-de, tejribä esaslanýar
• Haramlygy aýyrmagyň netijeliligi päsgelçiliklere ýetýär (esasanam kislorod we uglerod ýaly metal däl hapalar üçin)
• Energyokary energiýa sarp edilişi önümçilik çykdajylarynyň ýokarlanmagyna getirýär
• Möhüm partiýa-partiýa arassalygy üýtgemeleri we pes durnuklylyk

1.2 Telluriumy arassalamak optimizasiýasy üçin möhüm parametrler

Esasy prosesiň parametrleriniň matrisasy:

2. Telluriumy arassalamak üçin AI amaly çarçuwasy

2.1 Umumy tehniki arhitektura

Üç derejeli AI optimizasiýa ulgamy:

1. Çaklama gatlagy: Maşyn öwrenmeklige esaslanýan prosesiň netijelerini çaklamagyň modelleri
2. Optimizasiýa gatlagy: Köp obýektiw parametr optimizasiýa algoritmleri
3. Dolandyryş gatlagy: Wagtlaýyn amal dolandyryş ulgamlary

2.2 Maglumatlary almak we gaýtadan işlemek ulgamy

Köp çeşmeli maglumatlary birleşdirmek çözgüdi:

• Enjam datçiginiň maglumatlary: temperatura, basyş, akym tizligi ýaly 200+ parametr
• Amallara gözegçilik maglumatlary: Onlaýn köpçülik spektrometri we spektroskopiki derňew netijeleri
• Laboratoriýa derňew maglumatlary: ICP-MS, GDMS we ş.m.
• Taryhy önümçilik maglumatlary: Soňky 5 ýyldaky önümçilik ýazgylary (1000+ partiýa)

Aýratynlyk in Engineeringenerligi:

• Süýşýän penjire usuly bilen wagt seriýaly aýratynlyklary çykarmak
• Haramlyk migrasiýa kinetiki aýratynlyklarynyň gurluşygy
• Amal parametrleriniň özara täsir matrisalaryny ösdürmek
• Maddy we energiýa balans aýratynlyklaryny döretmek

3. Jikme-jik AI optimizasiýa tehnologiýalary

3.1 Çuňňur öwreniş esasly proses parametrlerini optimizasiýa

Neýron ulgamynyň arhitekturasy:

• Giriş gatlagy: 56 ölçegli proses parametrleri (kadalaşdyrylan)
• Gizlin gatlaklar: 3 LSTM gatlak (256 neýron) + 2 doly birleşdirilen gatlak
• Çykyş gatlagy: 12 ölçegli hil görkezijileri (arassalygy, haramlygy we ş.m.)

Okuw strategiýalary:

• Geçiriş okuwy: Meňzeş metallary arassalamak maglumatlary (mysal üçin Se) ulanyp, deslapky okuw.
• Işjeň okuw: D-optimal usulyýet arkaly tejribe dizaýnlaryny optimizirlemek
• Güýçlendirmek okuwy: sylag funksiýalaryny döretmek (arassalygy ýokarlandyrmak, energiýany azaltmak)

Adaty optimizasiýa ýagdaýlary:

• Wakuum distilýasiýa temperatura profilini optimizasiýa: Se galyndysynyň 42% peselmegi
• Zonany arassalamak tizligini optimizasiýa: Cu aýyrmakda 35% gowulaşmak
• Elektrolit formulasyny optimizasiýa: häzirki netijeliligiň 28% ýokarlanmagy

3.2 Kompýuter kömegi bilen haramlygy aýyrmak mehanizmini öwrenmek

Molekulýar dinamikanyň simulýasiýalary:

• Te-X (X = O, S, Se we ş.m.) täsirleşmegiň potensial funksiýalaryny ösdürmek
• Dürli temperaturada haramlygy aýyrmak kinetikasynyň simulýasiýasy
• Goşmaça-haramlyk baglaýjy energiýalary çaklamak

Ilkinji ýörelgeleriň hasaplamalary:

• Tellurium panjarasynda haramlygyň emele geliş energiýalaryny hasaplamak
• Iň amatly garyjy molekulýar gurluşlary çaklamak
• Bug transportynyň reaksiýa ýollaryny optimizasiýa

Arza mysallary:

• Kislorodyň mukdaryny 0,3ppm çenli azaldyp, täze kislorod ýuwujy LaTe₂-iň tapylmagy
• Uglerodyň çykarylyşynyň netijeliligini 60% ýokarlandyrmak, ýöriteleşdirilen aldaw serişdeleriniň dizaýny

3.3 Sanly ekiz we wirtual prosesi optimizasiýa

Sanly ekiz ulgam gurluşygy:

1. Geometrik model: Enjamlaryň takyk 3D köpeldilmegi
2. Fiziki model: Jübütlenen ýylylyk geçirijisi, köpçülikleýin geçiriş we suwuklygyň dinamikasy
3. Himiki model: Toplumlaýyn haramlyk reaksiýasynyň kinetikasy
4. Dolandyryş modeli: Simulirlenen dolandyryş ulgamynyň jogaplary

Wirtual optimizasiýa prosesi:

• Sanly giňişlikde 500+ proses kombinasiýalaryny barlamak
• Kritiki duýgur parametrleri kesgitlemek (CSV derňewi)
• Iň amatly işleýän penjireleri çaklamak (OWC derňewi)
• Amalyň berkligini barlamak (Monte Karlo simulýasiýasy)

4. Senagat durmuşa geçiriş ýoly we peýdanyň derňewi

4.1 Tapgyrlaýyn durmuşa geçiriş meýilnamasy

I etap (0-6 aý):

• Esasy maglumatlary almagyň ulgamlaryny ýerleşdirmek
• Amallar binýadyny döretmek
• Deslapky çaklama modelleriniň ösüşi
• Esasy parametrlere gözegçilik etmek

II tapgyra (6-12 aý):

• Sanly ekiz ulgamyň tamamlanmagy
• Esasy proses modullaryny optimizasiýa
• Uçarman ýapyk görnüşli gözegçilik ýerine ýetiriş
• Hil yzarlaýyş ulgamynyň ösüşi

III etap (12-18 aý):

• Doly amal AI optimizasiýasy
• Uýgunlaşdyrylan dolandyryş ulgamlary
• Akylly hyzmat ulgamlary
• Üznüksiz okuw mehanizmleri

4.2 Garaşylýan ykdysady peýdalar

50 tonnalyk ýokary arassa Tellurium önümçiliginiň mysallary:

5. Tehniki kynçylyklar we çözgütler

5.1 Esasy tehniki kynçylyklar

1. Maglumatlaryň hili meselesi:
   • Senagat maglumatlarynda möhüm ses we ýiten gymmatlyklar bar
   • Maglumat çeşmeleri boýunça gabat gelmeýän standartlar
   • Highokary arassalyk derňew maglumatlary üçin uzak möhletli sikller
2. Modeliň umumylaşdyrylmagy:
   • Çig materialyň üýtgemegi modeliň näsazlygyna sebäp bolýar
   • Enjamlaryň garramagy prosesiň durnuklylygyna täsir edýär
   • Täze önüm aýratynlyklary modeliň täzeden taýýarlanylmagyny talap edýär
3. Ulgam integrasiýasynyň kynçylyklary:
   • Köne we täze enjamlaryň arasyndaky laýyklyk meselesi
   • Hakyky wagtlaýyn gözegçilik jogaplary gijikdirilýär
   • Howpsuzlyk we ygtybarlylygy barlamak kynçylyklary

5.2 Innowasiýa çözgütleri

Uýgunlaşdyrylan maglumatlary ösdürmek:

• GAN esasly proses maglumatlary döretmek
• Maglumat ýetmezçiliginiň öwezini dolmak üçin okuwy geçiriň
• Bellenmedik maglumatlary ulanyp, ýarym gözegçilikli okuw

Gibrid modelleme çemeleşmesi:

• Fizika bilen çäklendirilen maglumatlar modelleri
• Mehanizm bilen dolandyrylýan nerw ulgamynyň arhitekturasy
• Köp wepaly model birleşmesi

“Edge-Cloud” bilelikdäki hasaplama:

• Kritiki gözegçilik algoritmleriniň gyrasy ýerleşdirilmegi
• Çylşyrymly optimizasiýa meseleleri üçin bulut hasaplamasy
• Pes gijikdirilen 5G aragatnaşyk

6. Geljekdäki ösüş ugurlary

1. Akylly material ösüşi:
   • AI tarapyndan taýýarlanan ýöriteleşdirilen arassalaýyş materiallary
   • Iň amatly goşundy kombinasiýalarynyň ýokary geçiş barlagy
   • Täze haramlygy ele almagyň mehanizmlerini çaklamak
2. Doly awtonom optimizasiýa:
   • Öz-özüňi bilmek prosesi aýdylýar
   • Öz-özüňi optimizirlemek amaly parametrleri
   • Öz-özüňi düzetmek anomaliýa çözgüdi
3. Greenaşyl arassalama amallary:
   • Iň az energiýa ýoluny optimizasiýa
   • Galyndylary gaýtadan işlemek çözgütleri
   • Uglerod aýak yzyna hakyky wagt gözegçilik

Çuňňur AI integrasiýasy arkaly, tellury arassalamak tejribe bilen maglumatlara, segmentli optimizasiýadan bitewi optimizasiýa öwrülişikli özgerişleri başdan geçirýär. Kompaniýalara “baş meýilnamalaşdyrmak, tapgyrlaýyn durmuşa geçirmek” strategiýasyny kabul etmek, möhüm proses ädimlerinde öňe gidişlikleri ileri tutmak we kem-kemden giňişleýin arassalaýyş ulgamlaryny gurmak maslahat berilýär.